Kategoria "Leśny Patrol" jest nową kategorią. Działania w ramach tej kategorii raczej nie mogły być przewidywane i realizowane od początku roku szkolnego 2009/2010. Zatem wszyscy uczestnicy mają równy start i zaczynają prace konkursowe w tym samym czasie.

  Realizacja powinna przebiegać krótko ale intensywnie. Czas przeznaczony na leśne patrole nie musi być długi. Są to działania przeprowadzane w danej sprawie jak również mogą mieć szerszy charakter w stylu wycieczki do lasu z programem realizacji kilku zagadnień lub spraw. Wszystkie pomysły i warianty należy skonsultować z leśnikiem z najbliższego nadleśnictwa, do którego złożyliśmy kopię zgłoszenia udziału w konkursie. Na pewno porady leśnika urealnią Wasze pomysły i wprowadzą nowe, równie ciekawe. W tej kategorii, wbrew pozorom, innowacyjność pomysłów ma duże pole do zastosowania

            Co oznacza słowo patrol? W słowniku języka polskiego wyczytamy: 1) grupa żołnierzy przeznaczona do wykonania określonych zadań, 2) dokonywanie wywiadu, obchód kontrolowanego terenu, 3) zespół biorący udział w marszu patrolowym. Z tych określeń wynika wyraźnie jaki powinien być charakter i styl działań. Trzeba pamiętać również o tym, że wszystkie Wasze prace muszą mieć sens edukacyjny. Dzięki tym aspektom edukacyjnym działań konkursowych są osiągane cele konkursu: poprawa czystości polskich lasów, promocja zasobów przyrody i właściwych zachowań w lesie, edukacja ekologiczna dzieci i młodzieży. Udział leśnika niewątpliwie zwiększy możliwości edukowania poprzez wykorzystanie jego wiedzy o lesie.

 Rozwijając znaczenia słownikowe pojęcia patrol leśny, możemy ujawnić szereg zadań do wykonania w ramach prac konkursowych. Należy zatem wyznaczyć sobie zadania do wykonania w ramach patroli. Jednym z zadań może być sprzątanie wybranego fragmentu lasu. Udział w ochronie obiektów leśnych, poprzez monitoring i rejestrację negatywnych zjawisk w lesie, też jest szerokim tematem do podjęcia. Cały zasób działań zabezpieczających las przed pożarem można poznać w relacji leśników i zaobserwować bezpośrednio ich pracę, urządzenia i obiekty ppoż. Wasze obserwacje pogody i połączenie tych prognoz z zagrożeniem pożarowym pozwolą zrozumieć jaki ogromną rolę odgrywa szereg prac z zakresu zabezpieczenia przed klęską jaką jest pożar. Patrol na powierzchni, na której zaistniał pożar, nawet w roku ubiegłym, pozwoli ocenić jakie straty w środowisku może uczynić ten żywioł. Słownik języka polskiego podpowiada również jakimi metodami należy przeprowadzać patrole. Jest wyraźne wskazanie na prace zespołową. Patrol to zgrany zespół, który porusza sie w marszu. Umiejętność poruszania się po lesie z trzymaniem się nakreślonej trasy i zachowaniem celu do jakiego należy dotrzeć i zadań jakie trzeba zrealizować to wspaniałe doświadczenia, które będą następnie wykorzystane na zajęciach z przyrody - biologii, geografii, wychowania fizycznego i matematyki. Leśny patrol powinien sygnalizować, jak prawdziwy wywiad, na jakim etapie rozwoju jest wiosna w lesie, co kwitnie obecnie i jakie ptaki już przybyły. Powiązanie w tym momencie działań patrolu z kategorią "Las w sztuce" jest wskazane o ile takie decyzje zapadły w Waszej placówce. 

 Kategoria "Patrol Leśny" na pewno ma większe szanse realizacji w przypadku bliskiej odległości do wybranego fragmentu lasu. Nie trzeba jednak rezygnować w sytuacji położenia szkoły w centrum dużego miasta, ponieważ można zorganizować wyjazd dużej ilości młodzieży i przeprowadzić wewnętrzny konkurs wielu patroli leśnych z Waszej placówki. Efekt edukacyjny, spełnienie kryteriów oceny związanych z ilością uczestników biorących udział w konkursie będzie zrealizowane na wysokim poziomie. Bardzo ważne jest w takich, dużych przedsięwzięciach, dobre zaplanowanie zadań i ustalenie reguł współzawodnictwa.

 Udokumentowanie leśnych patroli w sprawozdaniu jest bardzo ważne. Podczas takich wypraw do lasu jest dużo detali, które mają znaczenie dla pełnego zarejestrowania działań placówki. Może należy zebranie takich informacji, powierzyć wychowankom i sporządzać notatki w lesie a następnie dostarczać opiekunowi przygotowującemu sprawozdanie. Umiejętność szybkiego zapisywania zdarzeń i pełnej ich rejestracji zrealizowana w dobrym stylu, pewnie uzyska wysoką ocenę nauczyciela języka polskiego. Wielokierunkowość działań i szeroko pojęta edukacja jak widać jest atutem tej kategorii.

 Dobór tematów i zadań do realizacji, powinien przebiegać w zgodzie z priorytetami określonym w regulaminie konkursu: ochrona przyrody przez leśników, obszary leśne w europejskiej sieci Natura 2000, rośliny i zwierzęta chronione w lesie. Wiedza z tych zakresów musi znaleźć się zadaniach do wykonania. Dostęp do tej wiedzy jest możliwy za pomocą leśników ale również osiągalny w sieci internetowej i literaturze. Bezpośredni kontakt z nadleśnictwem pozwoli na zapoznanie się z obszarem natura 2000, jeśli występuje na jego terenie. Zakres prac wykonywany przez leśników na rzecz ochrony przyrody jest duży i warto się z nim zapoznać w nadleśnictwie jak również na stronie internetowej nadleśnictwa. Może być inspiracją wielu działań konkursowych. Wiedzę na temat występujących gatunków roślin i zwierząt chronionych na terenie działań Waszej placówki też zdobędziemy w nadleśnictwie. Jeśli mamy kontakt z lokalnym leśniczym również można pozyskać informacje jak i opiekę w trakcie poszukiwań granic obszarów natury 2000. 

 Warto spróbować, jeśli będą takie możliwości, zastosowania sprzętu takiego jak GPS, kompas, radiotelefon, aparat cyfrowy lub kamera oraz wykorzystać umiejętność posługiwania się mapą, szkicem i obserwacją terenu. Młodzież, na ogół chętnie, interesuje się nowoczesną techniką ale też warto zaprezentować proste działania z mapą i kompasem w ręku. Samodzielność i dobra orientacja w terenie jest umiejętnością, która może być przydatna w życiu.

Teksty: Andrzej Rosiński - merytoryczny koordynator konkursu