O kategorii "Las w sztuce"
 
    Dużo pytań pada na temat kategorii "Las w sztuce". Często wynika z nich przekonanie, że w tej kategorii konkurs polega na przedstawieniu jedynie prac artystycznych bez przeprowadzenia innych działań i bez składania sprawozdania przez daną placówkę.
    Konkurs polegający jedynie na rankingu prac artystycznych byłby zaadresowany do uczniów czy wychowanków a nie do szkół , przedszkoli itp. Ideą konkursu "Czysty las" jest inicjowanie działań powodujących osiąganie celów konkursu wymienionych na wstępie regulaminu poprzez prace wielu uczestników danej placówki realizowanych w różnorodnych formach. Nie oznacza to bynajmniej, że nie należy doceniać talentów artystycznych dzieci, młodzieży i nie wyróżniać indywidualnych osiągnięć w postaci ich twórczości. Przeciwnie, pojawienie się wybitnych prac artystycznych, istotnie wpłynie na całościową ocenę pracy danej placówki. Trzeba jedynie pamiętać o dobrym wyeksponowaniu tych prac w sprawozdaniu. Sposoby wizualizacji prac są dowolne, ale trzeba uwzględnić fakt, że powinny one w sposób przekonywujący, przyciągający uwagę dobrze prezentować te prace.
Sprawozdanie jest obowiązkowe w każdej kategorii. Prezentuje bowiem całość działań placówki w danej kategorii konkursu. Regulamin konkursu zawiera kryteria oceny prac: czas trwania i systematyczność prowadzonych działań, liczba uczniów biorących udział (w stosunku do wielkości placówki), Pomysłowość i systematyczność prowadzonych działań edukacyjnych i promocyjnych, Organizacja przedsięwzięć kształtujących właściwe zachowania w lesie oraz wrażliwość i szacunek do ojczystej przyrody, zgodność z priorytetami tematycznymi wymienionymi w pkt. 3 regulaminu, walory artystyczne (dotyczy kategorii "Las w sztuce"). Z punktu widzenia kryteriów oceny, ilość organizowanych przez placówkę plenerów, warsztatów, wewnętrznych konkursów i itp. jest istotna. Również istotna jest ilość uczestników z uwagi na zwielokrotnione efekty edukacyjne, promocyjne czy kształtowania postaw wychowanków. Nasze działania konkursowe w tej kategorii, powinny przynieść efekty edukacyjne w postaci uzyskania informacji o obiektach fotografowanych lub malowanych, zwiększenia wrażliwości na przyrodę, docenienia jej piękna, postrzegania lasu jako dobra wspólnego, o które trzeba zadbać dla przyszłych pokoleń.
Dla pozyskania wiedzy o obiektach przyrodniczych pożądany jest kontakt z leśnikiem. Leśnik z najbliższego nadleśnictwa przekaże dużo informacji na temat ciekawych obiektów leśnych, wskaże dobre miejsca dla zrealizowania pleneru, będzie dobrym przewodnikiem w czasie wędrówki po lesie. Pomoże ustalić miejsce i porę dnia dla spotkania zwierząt w lesie, wskaże ciekawe rośliny a także opowie w jaki sposób chronić przyrodę w lesie i co robią leśnicy by ją chronić. Poza wrażeniami artystycznymi, dzieci i młodzież zdobędą bogatą wiedzę np. na regulaminowy, temat priorytetowy - rośliny i zwierzęta chronione. Obraz namalowanych zwierząt i roślin występujących w okolicy Waszej placówki utrwali się w pamięci i równie dobrze posłuży na lekcjach z tematami przyrodniczymi.
    Informacje na temat ciekawych obiektów przyrodniczych można znaleźć w biurze nadleśnictwa w opracowaniu pod nazwą: "Program Ochrony Przyrody" a także w innych opracowaniach rejestrujących rzadko występujące, siedliska, rośliny lub zwierzęta, które na bieżąco leśnicy aktualizują. Aby odnaleźć najbliższe Waszej placówce nadleśnictwo, trzeba wejść na stronę internetową www.lp.gov.pl/mapa, i  ustalić nazwę tego nadleśnictwa a następnie znaleźć jego stronę internetową dla uzyskania kontaktu. Wykaz wszystkich nadleśnictw będzie dostępny na stronie internetowej Lasów Państwowych. Wokół dużych miast wojewódzkich może być w otoczeniu kilka nadleśnictw. Wówczas po nawiązaniu kontaktu pracownicy przekażą informacje o zasięgu danego nadleśnictwa i posłużą radą w sprawie konkursu.
Sprawą trudną jest na pewno przesłanie oryginałów prac artystycznych z uwagi na ich gabaryty. Dostarczenie do najbliższego nadleśnictwa, z którym trwała współpraca jest stosunkowo proste ale  należy pamiętać, że pojadą one w następnym etapie do regionalnych dyrekcji Lasów Państwowych i po zakwalifikowaniu, dalej do Warszawy. Makiety, rzeźby czy obrazy dużego formatu wymagają odpowiedniego zapakowania i przechowywania. W przypadku dobrej wizualizacji danej pracy w sprawozdaniu, będzie ona mogła być równie dobrze oceniona jak w oryginale.
    Dość prosta sprawa jest z prezentacją fotografii. Powinno się zaprezentować w sprawozdaniu jedynie najwybitniejsze prace w postaci wydruku. Natomiast dla przedstawienia bogactwa tematów, różnorodności ujęć, technik wykonania itd. należy udokumentować całość prac. W sprawozdaniu jest dopuszczona forma elektroniczna i w związku z tym najłatwiej byłoby dostarczyć pozostałe prace na płycie CD. Format wydruku fotografii dla utrzymania czytelności i rozsądnych kosztów powinien mieścić się w przedziale wymiarów od minimum 10x15 cm do maksimum 20x30 cm.
    Trzeba uwzględnić w planowanych tematach do zrealizowania priorytety wymienione w regulaminie konkursu: ochrona przyrody przez leśników, obszary leśne w europejskiej sieci Natura 2000, rośliny i zwierzęta chronione w lesie.
    Bardzo istotna sprawą jest położenie nacisku na samodzielne wykonanie prac artystycznych przez dzieci i młodzież. Komisje, w których uczestniczą również nauczyciele, na pewno wezmą to pod uwagę.
    Prace tematycznie związane wypełniające wymogi regulaminu, wykonywane w czasie od początku roku szkolnego 2009/2010 do momentu ukazania się informacji o konkursie będą brane pod uwagę. Komisje uwzględnią obiektywnie ilość prac wykonanych w danym czasie aby nie dyskryminować placówek rozpoczynających działania dopiero po ogłoszeniu konkursu.

O nawiązaniu kontaktów i przeprowadzaniu prac konkursowych.

Towarzystwo Przyjaciół Lasu organizuje konkurs "Czysty las" we współpracy z Lasami Państwowymi, których pracownicy są w posiadaniu informacji o wspólnej realizacji poszczególnych etapów prac konkursowych. Pierwsze kroki, po wypełnieniu i przesłaniu formularza zgłoszeniowego do sekretariatu TPL, należy wykonać w kierunku najbliższych leśników. Pamiętajmy, że kopię zgłoszenia przekazujemy do najbliżej położonego nadleśnictwa. Aby odnaleźć najbliższe Waszej placówce nadleśnictwo trzeba wejść na stronę internetową www.lp.gov.pl/mapa, i  ustalić nazwę tego nadleśnictwa a następnie znaleźć jego stronę internetową dla uzyskania kontaktu. Wykaz wszystkich nadleśnictw będzie dostępny na stronie internetowej Lasów Państwowych. Wokół dużych miast wojewódzkich może być w otoczeniu kilka nadleśnictw. Wówczas po nawiązaniu kontaktu pracownicy przekażą informacje o zasięgu danego nadleśnictwa i posłużą radą w sprawie konkursu. Bez udziału leśników o wiele trudniej będzie przeprowadzić prace konkursowe w każdej kategorii. Posiadają oni bowiem bogatą wiedzę przekazywaną podczas różnych spotkań z dziećmi i młodzieżą jak też dysponują odpowiednimi materiałami zawierającymi opisy lasu i otaczającej Was przyrody.
Informacje na temat ciekawych obiektów przyrodniczych można znaleźć w biurze nadleśnictwa w opracowaniu pod nazwą: "Program Ochrony Przyrody" a także w innych opracowaniach rejestrujących rzadko występujące, siedliska, rośliny lub zwierzęta, które na bieżąco leśnicy aktualizują. Leśnicy w terenie wskażą miejsca gdzie można przeprowadzić lekcję, zorganizować warsztaty lub plener oraz poprowadzić leśny patrol. Należy korzystać z wiedzy i pomocy leśników a efekty prac konkursowych na pewno będą większe i nagrody dla Waszych placówek bliższe.
Często poruszana sprawa w pytaniach nauczycieli to kwestia czasu jakim dysponują na przeprowadzenie prac konkursowych. Zaistniały dwa warianty czasowe. Jeden, to rozpoczęcie prac po ogłoszeniu VI edycji konkursu od marca 2010r i zakończenie 30 czerwca 2010r. Drugi, to rozpoczęcie działań od początku roku szkolnego 2009/2010, głównie w kategorii- edukacja, z przekonaniem, że konkurs zostanie ogłoszony i zakończenie 30 czerwca 2010r. Pierwszy wariant to krótki czas, w którym powinny mieć miejsce intensywnie przeprowadzane prace a drugi to długi okres i rozłożone w czasie działania. W obydwu przypadkach można z powodzeniem przeprowadzić prace konkursowe i uzyskać wysokie oceny komisji. Z całą pewnością komisje rozróżnią te dwie sytuacje i obiektywnie ocenią wysiłek placówek. Należy jednak w sprawozdaniu wyraźnie wskazać ten czas poprzez umieszczenie dat poszczególnych działań.

Teksty: Andrzej Rosiński - merytoryczny koordynator konkursu